Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (International Day of Persons with Disabilities) καθιερώθηκε το 1992 και αποτελεί μια ευκαιρία για ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση στον αγώνα των ατόμων με αναπηρία υπέρ των δικαιωμάτων τους.
Η επιλογή της ημερομηνίας αυτής συνδέεται με την υιοθέτηση από το διεθνή οργανισμό στις 3 Δεκεμβρίου 1982 του προγράμματος δράσης για τα ΑΜΕΑ, το οποίο οδήγησε στην υπογραφή της διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στις 30 Μαρτίου 2007.
Πάνω από 168 χώρες έχουν πλέον υπογράψει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ), που τέθηκε σε ισχύ πριν μια δεκαετία.
Με το Νόμο 4488/2017 ενσωματώθηκε στο ελληνικό Δίκαιο η Διεθνής Σύμβαση του ΟΗΕ και το προαιρετικό Πρωτόκολλο για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, μια τεράστια θεσμική τομή που εκκρεμούσε πάνω από 20 χρόνια.
Εφεξής κάθε δημόσια πολιτική οφείλει να λαμβάνει υπόψιν τη διάσταση της αναπηρίας, με θεσμικά εργαλεία αξιολόγησης αυτής της υποχρέωσης.
Στον κόσμο
Μια ανάλυση της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος ‘Αντζελες (UCLA) διερευνά κατά πόσο έχει εφαρμοσθεί η Σύμβαση μέσα στα δέκα χρόνια που μεσολάβησαν.
Μεταξύ άλλων ευρημάτων, αναφέρει ότι:
Μόνο μία στις τέσσερις χώρες (24%) έχουν συντάγματα που ρητά απαγορεύουν τη διάκριση κατά των ΑμεΑ ή εγγυώνται ίσα δικαιώματα γι’ αυτά τα άτομα.
Μόνο το 28% των χωρών προστατεύουν συνταγματικά το δικαίωμα στην εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρία, με συνέπεια τα παιδιά αυτά να αντιμετωπίζουν συχνά σημαντικά εμπόδια στη μόρφωσή τους, ιδίως στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Μόνο το 12% των χωρών έχουν ειδικά σχολεία για ΑμεΑ και συχνά αυτά τα ιδρύματα περιορίζονται σε συγκεκριμένες αναπηρίες.
Μόνο το 18% των χωρών προστατεύουν συνταγματικά το δικαίωμα των ΑμεΑ στην εργασία, με συνέπεια η ανεργία να είναι αυξημένη για αυτά τα άτομα. Πάντως σταδιακά η κατάσταση εμφανίζει βελτίωση στο εργασιακό πεδίο, καθώς ενισχύεται διεθνώς η τάση να μη γίνονται διακρίσεις κατά των ΑμεΑ στους χώρους εργασίας.
Μόνο το 26% των χωρών έχουν σύνταγμα που εγγυάται ρητά το δικαίωμα των ΑμεΑ στην υγεία.
Μόνο το 11% των χωρών προβλέπουν πληρωμένη άδεια για τους γονείς προκειμένου να φροντίσουν τις ανάγκες υγείας των παιδιών τους με αναπηρία.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι είναι άτομα με αναπηρία, ενώ περίπου 190.000.000 αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στην καθημερινή τους ζωή, το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού επηρεάζεται άμεσα, είναι οι άνθρωποι που τους φροντίζουν και τα μέλη της οικογένειας.
Στην Ελλάδα
Στη χώρα μας, ο αριθμός των ατόμων με αναπηρία, υπολογίζεται γύρω στο 1.000.000.Τα στοιχεία στηρίζονται σε ποσοστά του ΠΟΥ και των επίσημων φορέων του κράτους.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία δίνει την ευκαιρία στις κυβερνήσεις, στους οργανισμούς στην τοπική αυτοδιοίκηση και στις κοινωνίες να εστιάσουν την προσοχή τους στα δικαιώματα και τις δυνατότητες των ανθρώπων με αναπηρία. Στοχεύει στην προώθηση της κατανόησης σε θέματα αναπηρίας και στην κινητοποίηση υποστήριξης της αξιοπρέπειας και της ευημερίας των ατόμων με αναπηρία, στην συνεχή προσπάθεια για την εξυπηρέτηση ειδικών αναγκών.
Όταν αναφερόμαστε σε ειδικές ανάγκες εννοούμε κάθε πνευματική ή σωματική αναπηρία η οποία χρίζει ειδικής μεταχείρισης ώστε το άτομο να αναπτύξει ισότιμα όλες τις ικανότητες του και να ενταχθεί στη κοινωνία. Αυτές μπορεί να είναι αισθητηριακές αναπηρίες (τύφλωση, κώφωση) σωματικές αναπηρίες, (εγκεφαλική παράλυση, ακρωτηριασμένα άκρα) νοητική καθυστέρηση, χρωμοσωμικά σύνδρομα, Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή (αυτισμός), ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (δυσλεξία κλπ).
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτείνει στις κυβερνήσεις και τους εταίρους να παρέχουν πρόσβαση σε όλες τις βασικές υπηρεσίες στα άτομα με αναπηρία, να επενδύσουν σε ειδικά προγράμματα για τα άτομα με αναπηρία που βρίσκονται σε ανάγκη, και να υιοθετήσουν εθνικές στρατηγικές και σχέδια δράσης.
Χρειάζεται να υπερνικηθούν τα εμπόδια στην υγειονομική περίθαλψη, την αποκατάσταση, την εκπαίδευση, την απασχόληση, καθώς και τις υποστηρικτικές υπηρεσίες,(πρόσβαση σε μεταφορικά μέσα, κτίρια και πληροφορίες), για να υπάρξουν τέτοιες συνθήκες που και τα άτομα με ειδικές ανάγκες θα μπορούν να δημιουργήσουν. Να απομονωθούν απόψεις και πρακτικές στιγματισμού και διακρίσεων.
Με το Νόμο 4440/2016 καθιερώθηκε το ποσοστό 15% για τα άτομα με αναπηρία και μέλη των οικογενειών τους σε όλες τις προσλήψεις στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Στον Βύρωνα
Στο Δήμο μας, το Δήμο του Βύρωνα, αντιμετωπίζουμε με ιδιαίτερη ευαισθησία τα προβλήματα των ατόμων με αναπηρία. Το κλειστό κολυμβητήριο φέρει το όνομα του συμπολίτη μας χρυσού παραολυμπιονίκη, Χρήστου Ταμπαξή και παρέχει όλες τις δυνατές διευκολύνσεις στα άτομα με αναπηρία.
Η Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής & Υγείας και το Κέντρο Κοινότητας του Δήμου Βύρωνα σε συνεργασία με την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) οργανώνουν εκστρατεία ενημέρωσης, υποστήριξης και ενδυνάμωσης των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους.
Το Κέντρο Κοινότητας ως αρμόδιο γραφείο για την εξυπηρέτηση των αιτημάτων των ατόμων με αναπηρία αλλά και των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, φιλοξενεί από τις 5/11/2019 στον χώρο της Διεύθυνσης Κοινωνικής Πολιτικής & Υγείας (Καλλιπόλεως 59 & Αγ. Σοφίας τηλ. 2107624403) τα στελέχη του προγράμματος «Διεκδικούμε Μαζί» της Ε.Σ.Α.μεΑ.
Έχουμε υποβάλλει πρόταση και αναμένουμε την έγκριση από την Περιφέρεια Αττικής, για τη δημιουργία κέντρου δημιουργικής απασχόλησης παιδιών με αναπηρία.
Ο Δήμος μας στο πλαίσιο της στήριξης και διευκόλυνσης των ΑμEΑ δημοτών του, θα προχωρήσει στην καταγραφή και τη δημιουργία Μητρώου ΑμΕΑ του Δήμου, με σκοπό την πλήρη εικόνα του αριθμού των ΑμΕΑ και τα είδη αναπηρίας αυτών.
Η ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινότητας και έργα που στοχεύουν τις ειδικές ανάγκες των κατοίκων, με διαφορετικές μορφές αναπηρίας, αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο της κοινωνικής μας πολιτικής.
Οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι η πόλη μας δεν είναι προσβάσιμη και εξυπηρετική στα άτομα με αναπηρία και ότι είναι πολλά τα προβλήματα της καθημερινότητας τους.
Για το σχεδιασμό και την υλοποίηση των παραπάνω πρωτοβουλιών κρίνεται αναγκαία η συμμετοχή και των ίδιων των ατόμων με αναπηρία. Είναι ζωτικής σημασίας το να είμαστε ανοικτοί σε αυτά που έχουν να μας πουν τα ίδια τα άτομα με αναπηρίες για τη ζωή τους.
Γιατί ο δείκτης πολιτισμού μιας δημοκρατικής κοινωνίας αποτυπώνεται στη ποιότητα ζωής των ατόμων με αναπηρία.