Σκληρά παζάρια Μαξίμου με τραπεζίτες για την πρώτη κατοικία

Σε καλό κλίμα, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές έγινε η σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου με τους τραπεζίτες για την υπόθεση των κόκκινων δανείων και της προστασίας της πρώτης κατοικίας. Στη σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, σύμφωνα με τις πηγές της κυβέρνησης, προχώρησαν οι συζητήσεις σε πολύ καλό κλίμα και έγινε σημαντική πρόοδος. Εντός της ερχόμενης εβδομάδας θα προχωρήσουν οι συζητήσεις ώστε να έχουμε την τελική συμφωνία επί της πρότασης για το διάδοχο σχήμα προστασίας για την α’ κατοικία. Υπενθυμίζεται ότι ο νόμος Κατσέλη λήγει στο τέλος του μήνα.

Όπως φαίνεται από τις διαρροές που κάνει η κυβέρνηση, η διαπραγμάτευση με τους τραπεζίτες συνεχίζεται ώστε να επιτευχθεί μια λύση που θα ισορροπεί και τις δύο πλευρές. Και την κυβέρνηση που δεν θέλει με τίποτε να πάει σε προεκλογική εκστρατεία με την πρώτη κατοικία απροστάτευτη και τις τράπεζες που κινδυνεύουν αν υπάρξει ένα καθεστώς που θα προστατεύει τους πάντες, ακόμη και τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, ακόμη και τα επιχειρηματικά δάνεια.

Οι τελευταίες πληροφορίες θέλουν την κυβέρνηση να κάθεται στο τραπέζι με πιο μετριοπαθή πρόταση από αυτή που περιγραφόνταν στο προσχέδιο που έστειλε σε θεσμούς και τραπεζίτες προκαλώντας έντονες αντιδράσεις και ενισχύοντας τους φόβους για πρόκληση σοβαρής ζημίας στις τράπεζες.

Τα δημοσιεύματα στον ξένο και ελληνικό Τύπο το Σαββατοκύριακο για ανάγκη νέας ανακεφαλαιοποίησης και οι αναφορές για ύπαρξη έστω μικρού κινδύνου κουρέματος καταθέσεων μέσω της εφαρμογής του bail in είναι ενδεικτικά του πανικού που προκλήθηκε και των μηνυμάτων που θέλουν να στείλουν θεσμοί και τράπεζες.

Το αρχικό σχέδιο της κυβέρνησης, σύμφωνα με τις πληροφορίες, που εστάλη στους θεσμούς και στις τράπεζες, προβλέπει νέο όριο προστασίας της πρώτης κατοικίας στα 250.000 ευρώ, έναντι 280.000 ευρώ που είναι σήμερα και εισοδηματικό όριο 35.000 ευρώ. Επίσης προβλέπει επέκταση της προστασίας όχι μόνο στα στεγαστικά αλλά και στα επιχειρηματικά δάνεια για τα οποία υποθηκεύτηκε το σπίτι του επιχειρηματία/επαγγελματία.

Τις παράπλευρες απώλειες μιας τέτοιας διεύρυνσης των κριτηρίων έσπευσαν να τονίσουν οι τράπεζες. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές εάν τα κριτήρια ένταξης στον νέο νόμο είναι περισσότερο διευρυμένα από όσο πρέπει, υπάρχει κίνδυνος δημιουργίας νέας γενιάς «κόκκινων» δανείων, από οφειλέτες που θα θεωρήσουν το νέο πλαίσιο ως ευκαιρία σεισάχθειας, ακόμα κι αν έχουν τη δυνατότητα αποπληρωμής των χρεών τους.

Επιπλέον, δυσχεραίνουν την προσπάθεια επαναφοράς των ρυθμών πιστωτικής μεταβολής σε θετικό έδαφος, καθώς αυτομάτως θα αυξηθεί ο πιστωτικός κίνδυνος, άρα και η προσφορά χρήματος. Και τέλος επηρεάζουν αρνητικά τις τιτλοποιήσεις και πωλήσεις δανείων που ετοιμάζουν οι τράπεζες, ανατρέποντας την εκτέλεση των επιχειρησιακών τους σχεδιασμών για μείωση των επισφαλειών.

Έτσι με τους τραπεζίτες και τους θεσμούς να βγάζουν κίτρινες κάρτες στις προτάσεις της κυβέρνησης, οι τελευταίες πληροφορίες θέλουν τους αρμόδιους υπουργούς να κάθονται στο τραπέζι με μεγαλύτερη συμβιβαστική διάθεση και να καταθέτουν απόψεις πιο κοντά σε αυτά που μπορούν να αντέξουν τα αυτιά και η καρδιά των τραπεζιτών.

Στη σύσκεψη θα συμμετάσχουν από κυβερνητικής πλευράς ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομίας, Γιάννης Δραγασάκης, ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης, ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιχάλης Καλογήρου και ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Δημήτρης Λιάκος.

Προστασία κατοικιών αξίας έως 120.000 ευρώ

Σύμφωνα λοιπόν με τις τελευταίες πληροφορίες, όπως τις κωδικοποιεί το Πρώτο Θέμα, η κυβέρνηση θα προτείνει τώρα:

1. Όριο προστασίας της πρώτης κατοικίας στην περιοχή των 100.000-120.000 ευρώ και όριο εισοδήματος στην περιοχή των 20.000 ευρώ

2. Δυνατότητα επιδότησης της μηνιαίας δόσης του δανείου από το κράτος, με βάση περιουσιακά και εισοδηματικά κριτήρια. Η επιδότηση μπορεί να φθάνει το 33% της μηνιαίας δόσης, υπό την προϋπόθεση ότι ο δανειολήπτης θα τηρεί τη ρύθμιση. Εάν καθυστερήσει την πληρωμή τριών δόσεων, η επιδότηση θα χάνεται.

3. Δυνατότητα υπαγωγής όσων δεν καλύπτονται σήμερα από τον νόμο Κατσέλη, όπως οι έμποροι. Επίσης, θα μπορούν να προστατευθούν και επιχειρηματικά «κόκκινα» δάνεια με υποθηκευμένη την πρώτη κατοικία του δανειολήπτη. Η πρόταση αυτή παραμένει παρά το ότι δεν βρίσκει σύμφωνους τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, ενώ έντονες αντιρρήσεις εκφράζουν και οι τράπεζες.

4. «Κούρεμα» του δανείου από τις τράπεζες. Εξετάζεται είτε «κούρεμα» της μηνιαίας δόσης είτε «κούρεμα» της υπολειπόμενης οφειλής, εφόσον το ανεξόφλητο κεφάλαιο του δανείου ξεπερνά την αξία του ακινήτου κατά 1,2 φορές.

5. Επιμήκυνση της οφειλής μέχρι και κατά 20-25 χρόνια, εφόσον δεν ξεπερνιέται κάποιο όριο ηλικίας του δανειολήπτη (πιθανώς τα 80 έτη).

6. Μείωση επιτοκίου.

7. Επανεξέταση της οικονομικής και περιουσιακής κατάστασης των δανειοληπτών που θα ενταχθούν στο νέο πλαίσιο προστασίας ανά 2-3 έτη, ώστε να μη συνεχιστεί η στήριξη δανειοληπτών που έχουν ορθοποδήσει οικονομικά.

Ηλεκτρονικές αιτήσεις και κούρεμα

Σε κάθε περίπτωση πάντως, αναφέρει το Βήμα, οι ενδιαφερόμενοι θα υποβάλουν την αίτησή τους ηλεκτρονικά, σε ειδικό εργαλείο που θα λειτουργήσει στην πλατφόρμα του εξωδικαστικού συμβιβασμού.

Στη συνέχεια, η τράπεζα θα προτείνει στον οφειλέτη ρύθμιση που θα προβλέπει επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου έως και 20 χρόνια, ανάλογα με την ηλικία του.

Από εκεί και πέρα το επιτόκιο, αλλά και ενδεχόμενο «κούρεμα» του υπολοίπου θα εξαρτώνται από τη σχέση οφειλής – αξίας ακινήτου. Σε κάθε περίπτωση, στόχος είναι η νέα μηνιαία δόση να μειώνεται κατά τουλάχιστον 30%.

Σημειώνεται πάντως πως η διαγραφή της οφειλής, όπου προβλέπεται, θα γίνεται σταδιακά και υπό την προϋπόθεση ότι ο δανειολήπτης είναι συνεπής στην πληρωμή των δόσεών του. Εξάλλου ο οφειλέτης έχει δικαίωμα άρνησης της ρύθμισης. Σε αυτή την περίπτωση, η υπόθεση θα εκδικάζεται στο Ειρηνοδικείο.

Επιπλέον, το Δημόσιο θα επιδοτεί τις δόσεις οφειλετών με ακίνητα αντικειμενικής αξίας έως 100.000 ευρώ και οικογενειακό εισόδημα έως 20.000 ευρώ. Συγκεκριμένα, θα καταβάλλει στην τράπεζα για λογαριασμό του δανειολήπτη το 1/3 της δόσης.

Σύμφωνα με πληροφορίες, για τον σκοπό αυτόν το υπουργείο Οικονομικών έχει δεσμεύσει στον προϋπολογισμό το ποσό των 150 εκατ. ευρώ για το 2019 και των 200 εκατ. ευρώ για το 2020.

Ανοιχτό το ενδεχόμενο παράτασης του νόμου Κατσέλη

Αν και όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές θα επιθυμούσαν το ζήτημα να κλείσει μέχρι το τέλος του μήνα, όχι μόνο γιατί τότε λήγει η παράταση ισχύος του νόμου Κατσέλη, αλλά και γιατί η διαιώνισή του αποτελεί πλήγμα για τις τράπεζες και την οικονομία, δεν μπορεί να αποκλείσει κανείς ότι στο τέλος της σημερινής σύσκεψης δεν θα υπάρχει απόφαση για μια νέα παράταση του νόμου Κατσέλη.

Κι αυτό γιατί η πολυπλοκότητα του ζητήματος, οι κρίσιμες οικονομικές και οι κοινωνικές παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη, το χάσμα μεταξύ των απόψεων τραπεζιτών και κυβέρνησης που πρέπει να καλυφθεί προκειμένου να αποφευχθούν καταστροφικές για την οικονομία εντάσεις, οι θεσμοί που πρέπει να πειστούν για την ορθότητα και την αποτελεσματικότητα της όποιας λύσης, και φυσικά το γεγονός ότι όλα αυτά λαμβάνουν χώρα σε προεκλογικό κλίμα, αυξάνουν τη δυσκολία του εγχειρήματος και δυσχεραίνουν τη λήψη γρήγορων αποφάσεων.